Do najważniejszych uwarunkowań, od których uzależniony jest wybór rodzaju pokrycia dachowego, należy kąt nachylenia oraz skomplikowanie konstrukcji dachu. Niemałe znaczenie mają też warunki atmosferyczne, charakterystyczne dla regionu, w którym planujemy budowę domu. Warto również zwrócić uwagę na reputację producenta, warunki gwarancji oraz możliwość dopasowania właściwych akcesoriów dachowych.
Szczelność dachu, a kąt nachylenia
Spadek dachu jest jednym z najważniejszych parametrów, z uwzględnieniem którego dopasowywany jest rodzaj materiału pokryciowego. Ogólna zasada przedstawia się następująco: im mniejszy spadek, czyli im bardziej płaski jest dach, tym większą uwagę należy zwrócić na szczelność pokrycia. W przypadku dachów stromych woda siłą grawitacji odprowadzana jest do systemu rynnowego i nie zalega na powierzchni dachu. W takich warunkach idealnie sprawdza się dachówka ceramiczna.
- Dachówkę ceramiczną można układać na dachach o kącie nachylenia minimum 22° - radzi Krzysztof Omilian z firmy Röben Polska Sp. z o. o. i Wspólnicy S.K. - Specjalnie wyprofilowane zamki, charakterystyczne dla dachówek zakładkowych, nie tylko przyspieszają montaż, ale przede wszystkim zapewniają lepszą szczelność dachu. Dzięki temu odprowadzana z dachu woda nie przedostaje się pod pokrycie i tym samym nie powoduje zawilgocenia wewnętrznych warstw dachu.
Wybór dachu płaskiego zmusza nas do wyboru pomiędzy papą, blachą i dachówką bitumiczną. Papa charakteryzuje się znacznymi właściwościami izolacyjnymi, jak również może być nakładana nawet na dachy, których kąt nachylenia to zaledwie 3°. Dachówka bitumiczna oraz blacha wymagają odpowiednio 12 i 10° spadku dachu.
Dach prosty czy skomplikowany?
Stopień skomplikowania to kolejny warunek, podporządkowujący wybór danego materiału, którym pokryty zostanie nasz dach. Na mniej lub bardziej złożony kształt dachu wpływa nie tylko liczba połaci, ale również dodatkowe elementy, takie jak kopuły, lukarny oraz ilość okien dachowych.
Im bardziej skomplikowany jest dach, tym większe będą koszty jego budowy. Gdy zdecydujemy się na dach o dużej liczbie płaszczyzn, wtedy wymagane będzie częstsze przycinanie elementów pokrycia, co doprowadza do większych strat materiału budowlanego. Z tego właśnie powodu większość fachowców z branży dekarskiej radzi, aby bardziej skomplikowane dachy kryć dachówką ceramiczną o małych formatach, ze względu na jej rozmiar oraz łatwość dostosowania do bardziej wyszukanych i złożonych konstrukcji dachowych.
Warunki atmosferyczne
Wybór odpowiedniego pokrycia uzależniony jest także od warunków klimatycznych i otoczenia przyrodniczego. Porywiste wiatry, stopień nasilenia opadów śniegu i deszczu oraz zanieczyszczenie powietrza mają istotny wpływ na trwałość całej konstrukcji dachowej. W okolicy charakteryzującej się występowaniem silnych wiatrów materiał pokryciowy musi być na tyle ciężki, aby jego własna masa dociskała go do więźby. W takich warunkach najlepiej sprawdzają się dachówki ceramiczne, które powinno się dodatkowo klamrować.
Ogólnie można również stwierdzić, że w tych rejonach, gdzie w atmosferze występują związki sprzyjające korozji metali, blachodachówka będzie wykazywać się mniejszą odpornością i trwałością. Gdy planujemy budowę na terenach nadmorskich lub przemysłowych z dużymi zanieczyszczeniami powietrza, powinniśmy zdecydować się na dach ceramiczny. Unikniemy dzięki temu kosztów renowacji pokrycia blaszanego. - W przypadku terenów o znacznym zanieczyszczeniu powietrza powinno się stosować dachówki pokryte angobą - mówi Krzysztof Omilian. - Dachówki naturalne, nieangobowane charakteryzują się większą porowatością, co ułatwia osadzanie się zanieczyszczeń na dachu.
W miejscach o znacznym poziomie zacienienia oraz w pobliżu drzew dachówki ceramiczne lub cementowe z czasem mogą pokryć się mchem i porostami. Problem ten został po części rozwiązany przez większość producentów materiałów ceramicznych zastosowaniem glazury lub angoby. Na rynku dostępne są również impregnaty, umożliwiające skuteczną profilaktykę przeciwko mchom.
Wentylacja dachu
Już na etapie projektu lub we wczesnej fazie budowy domu powinno się uwzględnić problem wentylacji. Fachowe wykonanie systemu wentylacyjnego jest gwarancją nie tylko zdrowego klimatu w pomieszczeniach, ale również znacząco wpływa na konieczność renowacji pokrycia dachowego. Wilgoć może bowiem doprowadzić do osłabienia konstrukcji więźby oraz zmniejszenia właściwości termoizolacyjnych dachu.
System wentylacyjny musi zapewnić skuteczny przepływ powietrza w przestrzeni pomiędzy poszczególnymi częściami konstrukcji dachowej oraz właściwe odprowadzanie nagromadzonej wilgoci. Ponieważ to właśnie krokwie mają największe znaczenie w utrzymaniu stabilności całej struktury dachu, ich ochrona przed zawilgoceniem jest szczególnie istotna. Zastosowanie membrany paroprzepuszczalnej pozwala osłonić deski lub krokwie przed dostępem wody.
Wnętrze naszego domu emituje znaczną ilość pary wodnej, ulatniającą się do pokrycia dachowego. W wyniku różnicy temperatur pomiędzy wnętrzem a otoczeniem zewnętrznym dochodzi do skraplania się pary wodnej na dachówce. Warstwa membrany znajdująca się pomiędzy krokwią a łatami powoduje, że woda nie ma możliwości przedostania się z powrotem do warstwy szkieletu krokwi, tylko spływa po powierzchni membrany do systemu rynnowego.
Skuteczna wentylacja opiera się również o całą gamę akcesoriów dachowych, takich jak dachówki wentylacyjne oraz kominki odpowietrzające. Optymalne rozmieszczenie dachówek specjalnych na płaszczyźnie połaci dachowej zapewnia sprawną wymianę powietrza oraz zmniejsza różnicę temperatur pomiędzy wnętrzem a otoczeniem, co z kolei wpływa na skraplanie się pary wodnej. Zastosowanie dachówek wentylacyjnych wspomaga cyrkulację powietrza zachodzącą poprzez otwory przy okapie i pod gąsiorem.
Co i za ile? Koszty budowy i eksploatacji
Budowa domu to najczęściej poszukiwanie kompromisu pomiędzy jakością materiałów budowlanych a kosztami całej inwestycji. Bardzo często produkt najkorzystniejszy cenowo pozostawia wiele do życzenia pod względem jakościowym, jak również charakteryzuje się wysokimi kosztami późniejszej eksploatacji. Warto również pamiętać o tym, że całkowity kosztorys budowy dachu obejmuje nie tylko zakup materiału służącego do jego pokrycia. Konstrukcja poszczególnych elementów więźby dachowej uzależniona jest od wybranego uprzednio pokrycia, a każde zmiany w projekcie powstałe już podczas budowy narażają nas na niemałe wydatki.
***EKSPERT RADZI:***
Dlaczego klamrowanie dachówek jest konieczne?
Dachy kryte układanymi na sucho dachówkami są szczelne dla opadów atmosferycznych pod warunkiem, że połać jest nachylona pod właściwym kątem, a dachówki zostały ułożone zgodnie z wymogami sztuki budowlanej. Podczas prac związanych z układaniem pokrycia dachowego, ważną, aczkolwiek dosyć często lekceważoną czynnością jest klamrowanie dachówek na całej powierzchni dachu. Powodem tego jest często chęć przyspieszenia prac i klamry stosuje się jedynie przy kalenicy i na dachówkach brzegowych, a nie na całej połaci. Jest to praktyka nieprawidłowa, zmniejszająca trwałość i bezpieczeństwo całego pokrycia dachowego. Tymczasem bardzo istotne jest - szczególnie w terenach górskich i nadmorskich - aby klamry stosować na całej połaci dachu. Klamrowanie lub wszelkiego rodzaju inne sposoby mechanicznego przytwierdzania dachówek mają bowiem na celu zabezpieczenie pokrycia dachu przed działaniem silnych wiatrów i są dodatkowymi środkami zabezpieczającymi przy dużym nachyleniu połaci dachowych. Rodzaj klamer i ich liczba zależy od lokalnych warunków klimatycznych i przepisów budowlanych. Najczęściej zalecane jest klamrowanie co trzeciej dachówki.
Röben zaleca stosowanie klamrowania na każdym rodzaju dachu układanego z dachówek ceramicznych. Z kolei dachówki brzegowe muszą być mocowane bezpośrednio do więźby dachowej za pomocą np. wkrętów. Tak przygotowany dach przetrzyma najbardziej niekorzystne warunki pogodowe, a przede wszystkim silne wiatry.
Czytaj więcej:
