Jak wyhodować roślinę z pestki?

Po zjedzeniu egzotycznych owoców często pozostają pestki. Posadzone w wilgotnej ziemi mogą wykiełkować, dając początek dorodnym roślinom. W doniczkach przeważnie wysiewa się cytrusy, palmę daktylową, niekiedy awokado czy granaty. Mimo, iż nie są to tak dorodne okazy to taka roślina daje więcej satysfakcji niż kupiona w sklepie ogrodniczym.

Rośliny z pestki

To niezwykłe uczucie, gdy umieszczone przez nas w doniczce nasiona, kiełkują i możemy uprawiać roślinę od jej "urodzenia". Z gatunków egzotycznych można uprawiać w domu nie tylko awokado, cytrusy czy palmy daktylowe. Spróbujcie również z pestkami passiflory, liczi, kawy czy ziarnami wydłubanymi z rambutanu. Pamiętajcie by były jednak bardzo dojrzałe. Najlepszymi miesiącami do rozpoczęcia zabiegu będą wrzesień - październik. Niestety rośliny z pestki nigdy nie osiągną takich rozmiarów, jak rośliny na plantacjach, z których zerwano owoce importowane do Polski. Te rosnące w domu mają za mało światła, co ogranicza ich wzrost. Często również uprawiamy je w zbyt małych pojemnikach i ich korzenie nie mają szansy się rozwinąć. W związku z tym nie w każdym przypadku możemy liczyć na kwiaty i owoce.

Jak to zrobić?

Nasiona wyjęte z owocu najpierw starannie czyścimy z resztek miąższu. Jeśli nie dadzą się usunąć, moczymy je w letniej wodzie. Suszymy je. Nie robimy tego na słońcu, lecz w miejscu zacienionym i przewiewnym.  Następnie nasiona zagłębiamy w ziemi, po jednym w małej doniczce. Wysiewy ustawiamy w ciepłym miejscu (ok. 25 st. C) i regularnie podlewamy. Gdy siewki wykiełkują, zapewniamy im dostateczną ilość światła (każdy gatunek egzotyczny ma pod tym względem inne wymagania - warto je sprawdzić, np. w literaturze lub w internecie).

Siewki trzeba starannie pielęgnować, stosownie do wymagań gatunku. Rośliny przesadzamy po roku i ponownie po dwóch latach. Starszym okazom wiosną i ewentualnie na początku lata delikatnie usuwamy górną część ziemi i dosypujemy świeżej. Oprócz tego rośliny dokarmiamy, najlepiej nawozami długodziałającymi.

Latem naszych podopiecznych warto wynieść na zewnątrz, pamiętajmy tylko, by najpierw stopniowo przyzwyczajać je do zmiennej temperatury i ostrzejszego słońca. Początkowo ustawiamy je w półcieniu, a gdy się zahartują - w bardziej słonecznym miejscu. Przed pierwszymi jesiennymi przymrozkami zabieramy je z powrotem do domu.

Metoda pozyskiwania oryginalnych drzewek z pestek jest przeznaczona dla osób cierpliwych, gdyż kiełkowanie jest bardzo wolne.

Mango

Nasiona wyjęte z owoców egzotycznych nie zawsze są na tyle dojrzałe, by mogły wykiełkować. Często więc umieszczone w ziemi gniją. Zawsze jednak warto spróbować. Najwięcej szans ma właśnie "pestka" z bardzo miękkiego mango.

Po oczyszczeniu z miąższu nasienie układamy płasko w doniczce z ziemią uniwersalną i przykrywamy centymetrową warstwą tego samego podłoża. Staramy się utrzymać je w stałej wilgotności.

Kiedy pojawi się siewka, ustawiamy ją w miejscu dobrze oświetlonym i nadal podlewamy w sposób umiarkowany. Po roku roślinę przesadzamy do nieco większej doniczki z bardzo żyznym podłożem z dodatkiem gliny. Jego odczyn powinien być lekko kwaśny (pH około 6). Początkowo mango rośnie szybko. Latem możemy je wystawiać na zewnątrz, jednak zimą mogą pojawić się problemy, zwłaszcza jeśli powietrze w mieszkaniu jest suche i roślinie brakuje światła. W takich warunkach łatwo mogą opaść liście. Mango w domu (podobnie jak awokado) nie żyje zbyt długo. Większe szanse ma w przydomowej oranżerii lub na zabudowanym, ogrzewanym balkonie.

W naturze i na plantacjach roślina ta owocuje dopiero jako dorosłe drzewo, dlatego w domu raczej nie należy liczyć nawet na kwitnienie.

Siewka mango wymaga zraszania. W suchej atmosferze jej liście mogą żółknąć i opadać.

Fot. Shutterstock

Palma daktylowa

Daktyle kupujemy w postaci świeżej lub suszone. Pestki z jednych i drugich możemy wysiać. Zamiast moczenia, przecieramy je papierem ściernym.

W ziemi umieszczamy na głębokości 2 cm. Kiełkują po 5 tygodniach. Z daktyli wyrośnie palma daktylowa, zwana feniksem. Nie zdziwmy się, że pierwsze liście będą pojedyncze, a nie złożone. Dopiero kilkuletnie okazy wypuszczają te charakterystyczne dla feniksa "pióropusze". W jasnym pokoju roślina rozwija się szybko i po paru latach dorasta do sufitu. Każdy okaz ma nieco inny pokrój, ale wszystkie po pewnym czasie tracą dolne liście, odsłaniając ładny pień.

Palmę daktylowa warto latem wystawiać na zewnątrz, gdzie może przebywać prawie do pierwszych przymrozków. Jednak mimo naszych starań, feniks w naszych warunkach raczej nie zakwitnie.

Pestki daktyli do wysiania możemy pobrać zarówno ze świeżych, jak i z suszonych owoców. Shutterstock/Madlen

Drzewko cytrynowe lub pomarańczowe


Cytrusów, z których możemy uzyskać sadzonki jest sporo: cytryny, pomarańcze, mandarynki, limonki, kumkwaty, grejpfruty. Wybieramy największe, dobrze wypełnione pestki (niestety, niektóre odmiany owoców mają nasiona niezdolne do kiełkowania). Nacinamy je bardzo płytko żyletką, po czym wkładamy na kilka godzin do wody (jeśli podeschły, moczymy je przez 12 godzin). Napęczniałe sadzimy na głębokości 1 cm w małych doniczkach wypełnionych torfem zmieszanym z piaskiem - pojedynczo lub po kilka, co 2 cm. Pojemniki ustawiamy w ciepłym miejscu i staramy się, by podłoże było stale lekko wilgotne. Nasiona powinny wykiełkować po 3-4 tygodniach.

W pierwszych miesiącach cytrusy potrzebują dużo światła, najlepiej więc, by stały np. na słonecznym parapecie. Warto je też często zraszać. Gdy wydadzą 4-6 liści, w doniczce pozostawiamy najsilniejszy okaz (uważajmy, aby wyrywając słabsze siewki, nie uszkodzić jego korzeni). Wiosną i latem zasilamy roślinę nawozem wieloskładnikowym. Warto też na lato wynieść ją do zacisznego zakątka w ogrodzie lub na balkonie.

Jeśli chcemy uzyskać drzewko, po 1-2 latach wiosną uszczykujemy wierzchołek pędu głównego, latem zaś - gałązki, które wytworzą 2-3 pary liści. W kolejnych sezonach obrywamy wszystkie młode pędy wyrastające z pnia i nadal zagęszczamy koronę, usuwając wierzchołki pędów. Cytrus otrzymany z nasienia może zakwitnąć dopiero po 7-10 latach, a jego owoce przeważnie nie są tak smaczne, jak te, z których wyjęliśmy pestkę.

Nasiona cytryny do siewuShutterstock/Schankz

Słodka kawa

Kawa (Coffea arabica) zdobyła sobie uznanie jako roślina ozdobna dzięki soczyście zielonym liściom. W mieszkaniach dobrze się czuje, jeśli ma sporo wilgoci w powietrzu i jest podlewana wodą bez chloru i soli wapnia (np. przegotowaną). Rozmiar roślin uprawianych w mieszkaniu, początkowo zwykle jednopędowych, wynosi 60-80 cm.

Najlepsze wyniki, również w uprawie pokojowej, osiąga się rozmnażając roślinę ze świeżych nasion. Importowane przez niektóre firmy nasienne czerwone, jagodokształtne owoce zawierają gwarantowane nasiona - są to dojrzałe ziarna kawy zebrane z roślin uprawianych w gorących szklarniach. Rośliny uprawiane w domu z reguły nie wydają żywotnych nasion. Wiosną ziarna wysiewa się grupami po 2-3 w wilgotny piasek o temperaturze 24-26°C (w mnożarce). Siewki początkowo pikuje się w zwykłą kompostową ziemię doniczkową, a następnie przesadza latem w ziemię taką jak dla starszych roślin( może być ziemia dla palm).

Przez cały rok roślina powinna stać w pokoju, w półcieniu, z dala od bezpośredniego nasłonecznienia. W miarę możliwości zimą trzeba zapewnić stanowisko nieco jaśniejsze. Okres wegetacji i kwitnienia trwa od marca-kwietnia do sierpnia-września. Okres spoczynku trwa od października do lutego i roślina powinna go spędzać w umiarkowanej temperaturze 15-20°C. Temperatura podłoża powyżej 16-18 C jest bardziej szkodliwa niż zbyt wysoka temperatura powietrza. Latem, kiedy roślina rośnie podlewać należy obficie, uważając jednak aby nadmiar wody nie pozostawał na dnie doniczki. W tym czasie roślina potrzebuje nieco wilgotniejszego powietrza powinna więc być codziennie spryskiwana. Zimą zależnie od temperatury w pokoju podlewamy oszczędniej, ale nie dopuszczamy do przeschnięcia bryły korzeniowej. Używamy wody miękkiej o pH 4,5. Od kwietnia do sierpnia nawozimy co tydzień, nawozami bez zawartości wapnia. W razie potrzeby przesadzamy na początku okresu wegetacji do obszernej doniczki. Ziemia powinna być zasobna, próchniczna i przepuszczalna(wskazany dobry drenaż).

Wiosną na jej gałązkach pojawiają się białe, pachnące kwiaty o średnicy 1,5 cm. Owoce zawiązują się bez problemu, choć nie zawsze obficie. Po kilku miesiącach osiągają wielkość 1,5 cm, stają się ciemnoczerwone, a ich miąższ jest słodki i bardzo smaczny. Jeśli nasiona chcemy wysiać (sadzonki kawy słabo się ukorzeniają), nie należy z tym zwlekać, bo szybko tracą siłę kiełkowania. Można też je uprażyć i wykorzystać do sporządzenia orzeźwiającego napoju.

 

Fot. Wikimedia commons/H. Zell

Więcej o:
Copyright © Agora SA