Drzewa pestkowe - wiśnie, czereśnie, morele, brzoskwinie i nektarynki dostarczają nam owoców, które najchętniej jemy na surowo, ale także przetwarzamy na konfitury, dżemy, kompoty, galaretki i fantastyczne nalewki. Które odmiany tych drzew warto posadzić w ogródku lub na działce? Jaka jest specyfika ich uprawy?
Cztery wymienione powyżej gatunki kwitną najwcześniej - morele i brzoskwinie na przełomie marca i kwietnia, a wiśnie i czereśnie - w kwietniu. W Polsce w tym okresie zdarzają się przymrozki, które mogą zniszczyć kwiaty tych drzew owocowych lub ich młodziutkie zawiązki. Drugim zagrożeniem są długotrwałe opady w okresie, gdy rozwinęła się większość kwiatów. W czasie deszczu raczej nie ma większych szans, by zapyliły je pszczoły - a to warunek wydania owoców.
W Polsce uprawia się sporo odmian, różniących się siłą wzrostu, porą owocowania, smakiem owoców i ich przeznaczeniem. Dla sadownika amatora ważna jest też odporność wiśni na drobną plamistość drzew pestkowych, która atakuje drzewa masowo, niszcząc nie tylko liście ale i młode pędy oraz owoce, które zaatakowane przez ta chorobę, tracą przydatności do spożycia. I właściwie nie ma odmian odpornych na tę chorobę, są tylko mniej lub bardziej wrażliwe. Jeśli w danym rejonie choroba ta występuje powszechnie, to bez ochrony chemicznej naszych wiśni raczej się nie obejdzie.
Wiśnie nie maja dużych wymagań środowiskowych - najlepiej rosną na glebach lekkich, piaszczystych, a nawet dobrze znoszą suszę.
Do uprawy amatorskiej polecane są następujące odmiany, doskonałe do jedzenia i na przetwory:
'Gubińska Czerecha' - należy do najwcześniejszych, bo jej owoce - bardzo smaczne, duże (6-8 g) i w ciemnoczerwonym kolorze - dojrzewają już w trzeciej dekadzie czerwca. Jeśli przez jakiś czas pozostawimy na gałęziach - ich walory smakowe się nie zmienią. Jest
Odmiana ta rośnie silnie, dość późno po posadzeniu zaczyna wydawać owoce, lecz stopniowo plon zwiększa się z roku na rok. 'Gubińska Cherecha' jest mało wrażliwa na drobną plamistość.
'Pendy 103' - także bardzo wczesna bo dojrzewająca już w drugiej dekadzie czerwca. Owoce ważą 6-7 g i mają charakterystyczny nerkowaty kształt, ciemnoczerwoną skórkę, pod którą kryje się smaczny różowy miąższ.
'Groniasta z Ujfenertoi' - jej owoce dojrzewają w II połowie lipca. Są one średniej wielkości, ciemnoczerwone od zewnątrz, a różowoczerwone wewnątrz o słodko kwaskowym dobrym smaku. Dobre jako deserowe i do przetworów. Drzewa tej odmiany rosną dość silnie, szybko po posadzeniu zaczyna owocować i plonuje obficie tylko wtedy, gdy w pobliżu rośnie zapylacz (np. 'Nefris' lub 'Kelleris' lub 'Łutówka'). Odmiana ta jest dość odporna na drobną plamistość!
'Kelleris 16' - owoce zbieramy w II połowie lipca. Mają one lekko wydłużony kształt i ważą 4-5 g. Są smaczne prosto z drzewa i w przetworach. Drzewa tej odmiany rośna średnio silnie, wcześnie owocują po posadzeniu, są plenne. Niestety łatwo zapadają na drobną plamistość, chociaż są dość odporne ma moniliozę.
'Łutówka' - owocuje dość późno, bo w III dekadzie lipca. Owoce są czerwone o kwaskowym, a nawet lekko cierpkim smaku - doskonałe na soki i nalewki. Drzewa rosną umiarkowanie silnie, wcześnie po posadzeniu zaczynają owocowanie i wydają obfite plony. Trzeba je jednak chronić przed drobną plamistością, bo łatwo jej ulegają.
Więcej na temat uprawy i pielęgnacji wiśni
Najwcześniejszymi odmianami czereśni delektujemy się pod koniec maja, najpóźniejsze dojrzewają w lipcu. W ich uprawie napotykamy na kilka problemów. Jeśli nasza czereśnia jest wysokim drzewem (a takie są okazy zaszczepione na czereśni ptasiej), to trudno z niej zebrać owoce i trudno osłonić przed szpakami - ich wielkimi amatorami. Dlatego do ogrodów i na działki polecane są drzewa o mniejszej sile wzrostu, które w okresie dojrzewania owoców można dość łatwo okryć siatką ochronną. Ponieważ jednak większość amatorskich odmian ma tendencję do silnego wzrostu, najlepiej jest kupić czereśnię zaszczepioną na karłowej podkładce (takiej jak P-HLA lub GiSelA 5) bądź ze wstawką skarlającą (np. Frutana). Takie okazy nie tylko mają mniejszą siłę wzrostu, ale także bardzo wcześnie po posadzeniu zaczynają owocować. Ponadto łatwo je opryskać (np. przeciw owocnicy trześniówce)
Niemałym problemem w uprawie czereśni jest rak bakteryjny, który potrafi w krótkim czasie zniszczyć drzewo. Charakterystycznym objawem tej choroby jest wyciek gumowatej substancji z pnia lub gałęzi.
Do uprawy amatorskiej polecane są odmiany odporne lub mało wrażliwe na raka.
'Burłat' - rośnie silnie (zalecana podkładka skarlająca), ale wcześnie po posadzeniu zaczyna plonować. Jej ciemnoczerwonymi owocami o sercowatym kształcie i wspaniałym smaku możemy się delektować od około 10 czerwca. Odmiana ta jest mało podatna na raka bakteryjnego. Wada: jej owoce pękają przy silnych deszczach.
'Van' - dojrzewa pod koniec czerwca, wydaje bardzo smaczne czerwone owoce. Odmiana ta rośnie silnie, ale wcześnie po posadzeniu zaczyna owocować. Daje obfite plony. Owoce mają niestety tendencję do pękania, a odmiana jest wrażliwa na moniliozę.
'Vega' - należy do odmian o jasnych owocach: ich skórka jest żółta z czerwonym rumieńcem, osiągają wagę ok. 10 g i mają opinię smacznych. Dojrzewają w II połowie czerwca. Niestety, pękają przy deszczowej pogodzie. Odmiana ta rośnie silnie, wzcesnie zaczyna owocowanie, ale jest dość wrażliwa na wszelki choroby kory i drewna.
'Summit' - tzw. dojrzałość konsumpcyjną osiąga w połowie lipca. Owoce są czerwone, duże, bardzo smaczne. Odmiana ta rośnie średnio silnie, owocuje obficie i wcześnie po posadzeniu. Jest mało wrażliwa na choroby, a jej owoce rzadko pękają.
