Moc silnika. Powinna być dostosowana do wielkości odkurzanych pomieszczeń i rodzaju powierzchni. Im wyższa moc urządzenia, tym dłużej będzie pracowało bez przegrzania. Do dużego mieszkania z dywanami wybierzmy odkurzacz z silnikiem o mocy 2200 W, do wnętrza ok. 60 m kw. - 1600 W, natomiast do niewielkiego wystarczy 1200 W.
Siła ssania. Od niej zależy, z jaką siłą są wciągane zanieczyszczenia. Najczęściej jest podawana w watach i wynosi 250-500 W. Im większa, tym szybciej i skuteczniej zanieczyszczenia zostaną usunięte (ale uwaga: zbyt duża grozi wciągnięciem i zniszczeniem np. zasłon). Jeżeli w domu nie ma dywanów, możemy wybrać odkurzacz z małą siłą ssania, a najlepiej - z możliwością jej regulowania.
Filtry. Zadaniem systemu filtracji wydmuchiwanego powietrza jest nie tylko zebranie zabrudzeń, ale też zatrzymanie ich wewnątrz urządzenia. W jego skład najczęściej wchodzą:
. filtr wlotowy umieszczony przed silnikiem, chroniący go przed zanieczyszczeniami,
. worek, woda lub pojemnik zatrzymujące zanieczyszczenia,
. filtr wylotowy, który oczyszcza powietrze wydostające się z odkurzacza i zatrzymuje drobne zanieczyszczenia oraz przykre zapachy. Alergicy powinni rozważyć zakup odkurzacza z filtrem antyalergicznym. Najczęściej stosowane są wylotowe filtry HEPA z włókna szklanego połączonego z syntetyczną żywicą, które mogą zatrzymać prawie wszystkie cząsteczki powyżej 0,3 mikrona (np. pyłki kwiatowe, zarodniki, roztocza, a nawet bakterie). Najlepsze są filtry HEPA H 13, które zatrzymują 99,95 proc. drobniutkich zanieczyszczeń (HEPA H 12 - "tylko" 95 proc.). Filtry antyalergiczne zazwyczaj można myć pod bieżącą wodą.
Ciężar i wielkość. Mają znaczenie zwłaszcza w domach z wąskimi przejściami i schodami - wtedy najlepiej sprawdzi się nieduży odkurzacz, najlepiej z paskiem na ramię.
Rury. Metalowe są cięższe od plastikowych, ale za to trwalsze. Najczęściej składają się z dwóch części, które można ze sobą połączyć, zwiększając ich długość. Wygodnym rozwiązaniem są rury teleskopowe, ze specjalnym mechanizmem pozwalającym na precyzyjne dopasowanie ich długości do wzrostu osoby obsługującej urządzenie.
W środku urządzenia zamiast worka i filtra znajduje się pojemnik z wodą, w której zatapia się wessany kurz. Powietrze, zanim trafi z powrotem do pomieszczenia, zostaje oczyszczone przez filtry wyjściowe. Odkurzacze wodne są niestety dość duże, a więc niezbyt wygodne w użyciu; po każdym sprzątaniu należy wylać wodę ze zbiornika.
W tych tradycyjnych odkurzaczach zabrudzenia wpadają do worka. Można stosować wymienne kilkuwarstwowe worki papierowe lub tekstylne, zrobione ze specjalnej włókniny. Należy je regularnie wymieniać, gdyż zapełnione obniżają siłę ssania odkurzacza. Działają jak dodatkowy filtr i nie przepuszczają kurzu do środka odkurzacza ani z powrotem do sprzątanego pomieszczenia. Coraz częściej mają zamykającą je pokrywkę, która zapobiega wysypywaniu się zawartości po wyciągnięciu worka z odkurzacza. Można jeszcze spotkać odkurzacze ze stałym workiem, zrobionym z grubej tkaniny. Trzeba go systematycznie opróżniać i dokładnie trzepać, co jest uciążliwe, zwłaszcza dla osób uczulonych na kurz. Ponadto po pewnym czasie tkanina coraz słabiej filtruje, mogą w niej powstawać dziurki, przez które kurz przedostaje się do silnika oraz na zewnątrz.
Wessane zanieczyszczenia wpadają do specjalnego pojemnika, w którym są wprawiane w ruch wirowy (tzw. system cyklonowy). Poruszające się z dużą prędkością drobinki kurzu, sierść zwierząt i pyłki oddzielają się od strumienia powietrza i osiadają w pojemniku, powietrze wydmuchiwane na zewnątrz jest już więc czyste. Pojemnik trzeba regularnie opróżniać i myć. O jakości urządzenia decyduje siła ssania (nie powinna być mniejsza niż 300 W), która na ogół utrzymuje się na stałym poziomie niezależnie od stopnia zapełnienia pojemnika. Zaletą jest także to, że nie trzeba pamiętać o kupowaniu i wymianie worków. Niestety, dobre odkurzacze bezworkowe nie należą do tanich.