. Otwarte. Tradycyjne kominki z murowanym paleniskiem, które buduje się dosyć rzadko, ponieważ ogrzewanie domu w ten sposób jest kosztowne - trzeba spalić dużo drewna, a do pomieszczenia trafia tylko 20 proc. energii. Ponadto ognia trzeba stale pilnować, bo może się przedostać poza palenisko i wywołać pożar.
. Wkłady kominkowe. Zamknięte paleniska, które trzeba obudować. Są bardzo skuteczne - 80 proc. ciepła zostaje w pomieszczeniu. Mają różne wymiary, kształt, konstrukcję i sposoby otwierania drzwiczek. Wkłady obudowuje się rozmaitymi materiałami (np. cegłą, kamieniem) i dopiero wtedy stają się kominkami.
. Piece wolno stojące. Bywają nazywane kozami, podłącza się je do przewodu kominowego. W razie potrzeby taki piec można odłączyć i przenieść w inne miejsce, gdzie również jest możliwość podłączenia do komina. Nie sprawdza się jako urządzenie ogrzewające dom, może co najwyżej ogrzać niewielkie pomieszczenie, w którym stoi. Koza wygląda za to bardzo dekoracyjnie i jest znacznie lżejsza (nie wymaga obudowania) od kominka z wkładem.
Tak, ale trzeba o tym pomyśleć jeszcze na etapie projektowania domu. Ogrzane w kominku powietrze może być rozprowadzane do różnych pomieszczeń przez system specjalnych przewodów wentylacyjnych. Innym rozwiązaniem jest wkład kominkowy z tzw. płaszczem wodnym, który działa jak kocioł centralnego ogrzewania. Korpus takiego wkładu ma podwójne ścianki, a przestrzeń między nimi jest wypełniona wodą, która odbiera ciepło od kominka i przekazuje je do instalacji grzewczej.
. Z żeliwa - długo się nagrzewa i długo schładza. Jest bardzo trwałe i odporne na korozję.
. Ze stali - materiał ten szybko się nagrzewa i już po 15 minutach zaczyna przekazywać ciepło do pomieszczenia. Stal jest odporna na korozję, a szamotowa okładzina (z gliny ogniotrwałej, zmielonej i wypalonej) pozwala wydłużyć czas ogrzewania nawet do 24 godzin.
. Podstawowym i niezbędnym warunkiem jest możliwość podłączenia go do osobnego przewodu dymowego (spalinowego). Najlepiej więc umieścić go przy kominie lub w niewielkiej odległości od niego.
. Przeciętny kominek (wkład i obudowa) waży około 500 kg, ale są i takie, których ciężar przekracza tonę. Dlatego podłoże, na którym będzie zamontowany, musi mieć wystarczającą nośność. Na obudowie kominka, na ścianach i podłodze w jego pobliżu nie można układać przewodów instalacji elektrycznej ani rur instalacji gazowej.
. W bliskim sąsiedztwie kominka nie mogą się znajdować niektóre sprzęty, np. kino domowe. Odległość od mebli i urządzeń powinna wynosić co najmniej 80 cm.
Przede wszystkim drewnem. Najczęściej stosuje się gatunki liściaste (brzoza, dąb, drzewa owocowe). Mają mało substancji smolistych, dzięki czemu szyba nie brudzi się zbyt szybko, oraz nie wytwarzają dużo popiołu. Ważne, by drewno było sezonowane, tzn. przechowywane przez 18-24 miesiące w nasłonecznionym i przewiewnym miejscu. Nie wolno palić drewnem iglastym, ponieważ zawiera ono dużo żywic, które zanieczyszczają palenisko i komin. W kominkach stosuje się też brykiety z wiórów drzewnych.
. Jeżeli kominek będzie podstawowym źródłem ogrzewania, jego moc powinna wynosić 100-150 W/m kw. Jest to wskaźnik orientacyjny, bowiem różne budynki mają różne zapotrzebowanie energetyczne do osiągnięcia komfortu cieplnego pomieszczeń, za który uznaje się temperaturę 20 st. C.
. Sprawność grzewcza - w nowoczesnych modelach kominków wynosi ona od 50 do 80 proc. Oznacza to, że co najmniej 50 proc. energii powstającej podczas spalania drewna jest odzyskiwana w postaci ciepła.
. Drzwiczki. Są zrobione z żaroodpornego szkła lub szkła ceramicznego w obudowie. Poszczególne modele kominków różnią się sposobem otwierania drzwiczek, liczbą szyb i wykończeniem. Mogą być pojedyncze - otwierane na bok (na lewą lub prawą stronę), podnoszone do góry, chowane pod wkład, a także dwuskrzydłowe - otwierane na boki lub składane na boki harmonijkowo. . Szyby. Wkłady mogą być przeszklone z jednej, dwóch, trzech lub wszystkich stron. Szyby zazwyczaj są płaskie, ale bywają też pryzmatyczne albo zaokrąglone (panoramiczne). Te drugie kosztują więcej, ale zapewniają lepszy widok na ogień i przekazują więcej ciepła (40-45 proc.) niż płaskie (20-25 proc). Dobrym rozwiązaniem są szyby z kurtyną powietrzną, bo mniej się kopcą - zimne powietrze jest zasysane otworami umieszczonymi wokół szyby lub nad nią i przepływając, odpychają od niej cząsteczki sadzy. Jeszcze łatwiejsze do utrzymania w czystości są szyby samoczyszczące - od wewnętrznej strony pokryte przezroczystą, cienką warstwą metalu, od której odbija się ciepło, nie przenikając na zewnątrz kominka. Wtedy rośnie temperatura w palenisku i powstaje zjawisko pyrolizy, dzięki któremu osiadające na szybie cząsteczki odrywają się od niej i dopalają w palenisku.
. Szyber, czyli przepustnica. Służy do regulacji siły ciągu, która wpływa na zmianę wydajności kominka. Przy otwartym szybrze ciąg kominowy jest największy, powodując szybkie spalanie drewna i zwiększając moc kominka. Żeby zmniejszyć prędkość spalania, należy szyber przymknąć. Bywają także szybry regulowane automatycznie - kiedy otwieramy drzwiczki, szyber sam się otwiera, gdy je zamykamy - zamyka się.
Tak, ale muszą być spełnione ściśle określone warunki:
. budynek jest niski - czyli o wysokości do 12 metrów nad poziomem terenu (do 4 kondygnacji nadziemnych);
. istnieje możliwość podłączenia kominka do własnego, samodzielnego przewodu kominowego.
1. Nie wolno palić wilgotnym drewnem, ponieważ źle się pali oraz dymi i kopci, przez co szyba i przewód kominowy szybko się brudzą.
2. Nie wrzucamy odpadów z plastiku, gumy, kauczuku i innych tłustych produktów, które powodują zanieczyszczenie atmosfery i zwiększają ryzyko zapalenia się przewodu kominowego.
3. Do rozpalania nie należy używać benzyny ani alkoholu. Żeby łatwiej rozniecić ogień, należy zostawić na ruszcie pewną ilość popiołu, ale tak, by nie blokował otworów w ruszcie, przez które dopływa powietrze.
4. Szyber można zamykać dopiero po rozpaleniu ognia i rozgrzaniu się paleniska.
5. Podczas dokładania drewna do paleniska, a także wówczas, gdy ogień płonie przy otwartych drzwiczkach, należy otworzyć szyber - przy zamkniętym dym będzie się cofał do pomieszczenia.
6. Drzwiczki należy otwierać bardzo powoli, inaczej dym przedostanie się do mieszkania.