Świadomość wyczerpalności kopalnych źródeł energii, a co za tym idzie rosnące ceny węgla, oleju opałowego czy gazu skłaniają do zwrócenia większej uwagi na odnawialne źródła energii - słonecznej, wiatru, pływów wodnych (przypływów i odpływów morza) czy geotermalnej.
Popularne jest już dzisiaj pozyskiwanie energii słonecznej przez panele słoneczne czy wykorzystywanie wiatraków do produkcji energii elektrycznej, trudniej jest z kolei pozyskać energię z pływów wodnych. Nowością i rosnącą popularność w ostatnich latach zdobywa wykorzystanie energii geotermalnej, czyli zgromadzonego w ziemi ciepła, do ogrzewania domów jedno- i wielorodzinnych.
Rodzaje energii geotermalnej
Energię geotermalną, w zależności od temperatury, podzielić można na cztery rodzaje:
- o wysokiej o temperaturze: > 180°C,
- o średniej o temperaturze: od 100 do 180°C,
- o niskiej temperaturze: od 30 do 100 °C,
- o bardzo niskiej temperaturze: < 30°C.
Energię geotermalną o "bardzo niskiej temperaturze" w prosty i efektywny sposób można wykorzystać do ogrzewania budynku, wykorzystując do tego celu gruntową pompę ciepła, np. Natea marki Sofath.
Koszt wykonania instalacji
Przykładowy koszt wykonania kompletnej instalacji dla domu o powierzchni 150m2 z pompą ciepła Natea marki Sofath o mocy 9 kW (w cenie wymiennik gruntowy, pompa ciepła ogrzewająca dom i podgrzewająca wodę użytkową oraz montaż systemu), wynosi około 45 tys. zł (brutto).
Wykonanie podobnej instalacji z kotłem kondensacyjnym kosztowało będzie około 37,5 tys. zł.
Budowa instalacji
Kompletna instalacja grzewcza w domu ogrzewanego pompą ciepła składa się z trzech głównych elementów:
- pompy ciepła,
- kolektora zewnętrznego (np. poziomy kolektor gruntowy),
- instalacji grzewczej domu.
Pompa ciepła
Pompa ciepła jest sercem instalacji grzewczej w domu i podobnie jak kocioł w klasycznej instalacji jest źródłem ciepła w domu. Pompa ciepła może także podgrzewać wodę, wspomagać klimatyzację lub ogrzewanie wody w basenie zachowując przy wszystkich tych czynnościach możliwie jak najwyższą sprawność.
Efektywność pompy ciepła. Aby dostarczyć do budynku 1kWh energii pompa musi pobrać z sieci elektrycznej jedynie 1 tej wartości, czyli 250 Wh. Pozostała część energii czerpana jest z gruntu.
Reasumując pompa ciepła jest około 4 razy bardziej sprawna (oszczędna) od grzałki elektrycznej, dzięki czemu można zaoszczędzić nawet do 60% kosztów ogrzewania w porównaniu do ogrzewania gazowym kotłem atmosferycznym zasilanym gazem propan-butan.
Produkowane obecnie pompy ciepła cechują się niską awaryjnością, a ich wygląd przypomina urządzenia AGD, np. lodówkę.
Kolektor zewnętrzny
W systemie Natea wykorzystany został poziomy kolektor gruntowy, który pobiera ciepło z gruntu. Ma on postać miedzianych rur ułożonych w ziemi na głębokości 80-140 cm. Rury wypełnione są ekologicznym czynnikiem chłodniczym R410A, a nie tak jak większości instalacji - glikolem. Zaletą R410A jest brak konieczności jego wymiany (mniej więcej co 3 lata) oraz zmniejszenie powierzchni ogrodu przeznaczanego pod kolektor (stosunek 1:1 powierzchni ogrzewanego domu). Warto również podkreślić, że po zakończeniu wszystkich prac instalacyjnych w miejscu montażu kolektora można sadzić kwiaty bądź krzewy.
Istnieje także możliwość pobierania energii z wód gruntowych. Jest to wygodny i wydajny system, jednak zanim zdecydujemy się na takie rozwiązanie musimy wykonać badania, tzw. operat wodno prawny (koszt około 2 tys. zł netto). Wtedy będziemy mieć pewność, że wydajność wód jakie mamy do dyspozycji jest wystarczająca i nie zabraknie ich za jakiś czas.
Instalacja grzewcza
Instalacja grzewcza w domu powinna być wykonana jako niskotemperaturowa, tak aby zminimalizować koszty ogrzewania tak więc zalecane jest ogrzewanie podłogowe. Rozwiązanie takie nie tylko poprawia estetykę pomieszczeń, bo nie ma wiszących pod oknami grzejników i pozwala na korzystniejsze dla naszego zdrowia rozłożenie temperatur w pomieszczeniach, ale pozwala też wyeliminować unoszący się kurz (wynikający z konwekcyjnej natury grzejników).
Podłoga, na której wykonane zostało ogrzewanie podłogowe (pracujące na temperaturach podłogi do 26°C) może być wykończona w dowolny sposób. Zatem nie tylko ceramicznymi płytkami, ale również drewnem czy panelami przyklejanymi do podłoża. Trzeba tylko pamiętać, aby wybrać produkt specjalnie do tego celu przeznaczony.
Zalety pompy ciepła
- niskie koszty ogrzewania,
- komfort użytkowania - brak konieczności uzupełniania paliwa i nadzorowania procesu spalania,
- niezależność od dostępności paliwa (gaz, olej, węgiel),
- brak emisji szkodliwych substancji do atmosfery,
- możliwość otrzymania dotacji na kupno pompy.
Wady pompy ciepła
- pompy możliwość stosowania jej głownie w nowych domach lub takich, które przechodzą gruntowną modernizację.
