Nasz wewnêtrzny zegar biologiczny dzia³a w zgodzie ze s³oñcem. Jego ¶wiat³o pobudza wzrost kortyzolu, hormonu odpowiadaj±cego za nasz± aktywno¶æ. Najwy¿szy poziom kortyzolu wystêpuje zazwyczaj ok. godz. 9 rano. Noc± jego poziom spada, a od godz. 19 mózg zaczyna produkowaæ inny hormon – melatoninê, która wycisza i u³atwia zasypianie. Dzi¶ ¿ycie w rytmie wschodów i zachodów s³oñca nie jest mo¿liwe. Ale ¶wiat³o naturalne mo¿emy zast±piæ sztucznym.
Jak organizm reaguje na brak ¶wiat³a?
Wed³ug naukowców cz³owiek powinien przebywaæ co najmniej kilka godzin dziennie w ¶wietle o natê¿eniu przynajmniej 4000 luksów. Takie ¶wiat³o mo¿e odprê¿aæ, dodawaæ energii i si³ do dzia³ania. Gdy brakuje ¶wiat³a, pojawiaj± siê zburzenia rytmu pracy serca, temperatury, zmêczenie. Organizm produkuje wówczas zbyt ma³o witaminy D, spada koncentracja, jeste¶my senni. Mog± pojawiæ siê stany depresyjne. Zmienia siê stê¿enie w mózgu serotoniny, która odpowiada za kontrolê nastroju. Dlatego tak wa¿ne jest zapewnienie sobie w³a¶ciwego sztucznego o¶wietlenia. W³a¶ciwego, bo ¼le dobrane mo¿e tak samo szkodziæ organizmowi, jak jego brak.
Leczenie ¶wiat³em
Badania nad ¶wiat³em i jego wp³ywem na zdrowie cz³owieka przyczyni³y siê do rozwoju ¶wiat³oterapii, inaczej zwanej te¿ luminoterapi± lub fototerapi±, czyli metod± leczenia ¶wiat³em. Dziêki niej dostarczamy niezbêdn± ilo¶æ ¶wiat³a przez ca³y rok, nie dopuszczaj±c do depresji sezonowych. Fototerapi± mo¿na tak¿e regulowaæ rytmy dobowe, wp³ywaj±c na te obszary mózgu, które dostosowuj± cykle biologiczne zgodnie z trybem dnia i nocy. Fototerapia wykorzystuje równie¿ ¶wiat³o niewidzialne dla ludzkiego oka. Promieniowanie podczerwone (IR) stosuje siê przede wszystkim w leczenia bólu.
Terapia jest prowadzona ¶wiat³em bia³ym o ro¿nych odcieniach bieli. Najnowsze jednak badania wykazuj±, ¿e w leczeniu sezonowej depresji pomaga tak¿e ¶wiat³o niebieskie, nawet o ma³ej intensywno¶ci.
Najlepsze ¶wiat³o dla zdrowia
Je¿eli ¼le siê czujesz, zwróæ uwagê, w jakim ¶wietle przebywasz na co dzieñ. Sprawd¼, czy jego ilo¶æ (natê¿enie w luksach) jest w³a¶ciwe. Do prac typowo biurowych zalecane jest 200-400 luksów. Wska¼nik oddawania barwy powinien byæ przynajmniej na poziomie 80. Skontroluj tak¿e barwê ¶wiat³a. Im wy¿szy parametr temperatury wyra¿ony w kelwinach, tym ch³odniejsza biel daj±ca nam mocne pobudzenie. Im mniej stopni, tym ¶wiat³o jest cieplejsze - wyciszaj±ce.
