Zaha Hadid: co zawdzięcza jej świat architektury?

Zaha Hadid była niewątpliwie wybitną projektantką, której bezkompromisowy, futurystyczny styl zdążył już na zawsze zapisać się w historii architektury. Budynki tworzone przez brytyjsko-iracką architektkę szokują i prowokują publiczne dyskusje do dziś. Z okazji trzeciej rocznicy śmierci Zahy Hadid, która przypada na 31 marca przypominamy pięć realizacji jej autorstwa, które albo się kocha, albo nienawidzi.

Zaha Hadid urodziła się 31 października 1950 roku w Bagdadzie, a zmarła 31 marca 2016 roku w Miami z powodu ataku serca. Trudno jednoznacznie określić styl, w którym tworzyła Hadid - architektka przez lata krystalizowała swój niepowtarzalny styl, który wymyka się jakimkolwiek ramom. Składają się na niego miękkie, organiczne formy, jak również ostre i drapieżne linie.

Do ultranowoczesnego języka architektury, którym posługiwała się Hadid, musieli dojrzeć zarówno inwestorzy, jak i publiczność. Jej projekty, tworzone od lat 70., były na tyle śmiałe i nietypowe, że przez pierwszych dwadzieścia lat kariery nie doczekała się żadnej realizacji, mimo, że wygrywała międzynarodowe konkursy i zyskiwała rozgłos. Przełom nastąpił dopiero na początku lat 90., kiedy wybudowano gmach straży pożarnej przy fabryce Vitry w Niemczech.

Hadid zdobyła wiele prestiżowych architektonicznych nagród - Pritzkera, Miesa van der Rohe czy Stirlinga. Biuro projektowe założone przez słynną starchitektkę w 1980 roku - Zaha Hadid Architects - to dziś ogromne przedsiębiorstwo, które opracowało ok. tysiąca różnorakich koncepcji i projektów. Firma ciągle działa, a po śmierci Hadid ster objął jej wieloletni wspólnik i przyjaciel Patrick Schumacher.

Zaha Hadid: Straż pożarna przy fabryce Vitry w Weil am Rhein (Niemcy, 1993)

Straż pożarna przy fabryce słynnej firmy meblarskiej Vitra to jednem z pierwszych zrealizowanych projektów Hadid. Gmach charakteryzuje się bardzo dynamiczną formą - przez wielu zewnętrzna „skorupa” budynku porównywana jest do zastygłej w betonie eksplozji. Pierwotnie wnętrza były przeznaczone na garaż dla pojazdów strażackich, prysznice i szatnie dla strażaków oraz niewielką salę z zapleczem kuchennym. Po latach budynek przestał pełnić swą pierwotną funkcję i dzisiaj funkcjonuje jako pawilon wystawowy.

Straż pożarna przy fabryce Vitry w Weil am Rhein (Niemcy, 1993)Straż pożarna przy fabryce Vitry w Weil am Rhein (Niemcy, 1993) Zaha Hadid Architects

Zaha Hadid: Muzeum MAXXI w Rzymie (Włochy, 2009)

Gmach muzeum niczym betonowy wąż wyrasta ponad rzymskie kamienice. Budowla z surowego betonu wyraźnie miała się odciąć od XIX-wiecznych pastelowych domów. Z tego powodu budynek, który nie ma frontu, nie ma tyłu, nie ma jednego określonego kształtu. Ekspozycja wewnątrz nie ma jednego kierunku zwiedzania - każdy musi znaleźć sobie drogę samodzielnie. W założeniu architektów intuicja oraz naturalne światło to jedyne drogowskazy, które mają ułatwić interpretację tego budynku.

Muzeum MAXXI w Rzymie (Włochy, 2009)Muzeum MAXXI w Rzymie (Włochy, 2009) Zaha Hadid Architects

Zaha Hadid: Muzeum Transportu i Komunikacji w Glasgow (Szkocja, 2011)

Muzeum ulokowano nad brzegiem rzeki Clyde, na dawnym portowym nabrzeżu, objętym programem rewitalizacji. Z lotu ptaka gmach wygląda jak stalowy zygzak; z bliska przypomina dynamicznie wygięty, otwarty na dwóch końcach tunel. Oryginalny kształt budynku ma odzwierciedlać relację, która od wieków łączy miasto z rzeką.

Muzeum Transportu i Komunikacji w Glasgow (Szkocja, 2011)Muzeum Transportu i Komunikacji w Glasgow (Szkocja, 2011) Zaha Hadid Architects

Zaha Hadid: Centrum Kultury Azerskiej w Baku (Azerbejdżan, 2012)

Centrum Hejdara Alijewa w stolicy Azerbejdżanu swoją formą ma symbolizować wrażliwego ducha azerskiej kultury oraz optymizm narodu, który odważnie patrzy w przyszłość i pragnie odciąć się od szarego dziedzictwa sowieckiego modernizmu. Charakterystyczne dynamiczne i miękkie formy zawarte w bryle gmachu wyraźnie kontrastują z monumentalnymi budynkami z ery sowieckiej. Owalna bryła budowli w harmonijny sposób łączy się z jej wnętrzem, gdzie urządzono salę koncertową, która sprawia wrażenie, jakby falowała.

Centrum Kultury Azerskiej w Baku (Azerbejdżan, 2012)Centrum Kultury Azerskiej w Baku (Azerbejdżan, 2012) Zaha Hadid Architects

Zaha Hadid: King Abdullah Petroleum Studies & Research Centre (KAPSARC) w Rijadzie (Arabia Saudyjska, 2017)

Forma kompleksu została zainspirowania życiem, a w szczególności naturalnym podziałem komórek. Modułowe budynki mają przypominać organiczną strukturę, która cały czas rozmnaża się i rośnie. Kanciaste, geometryczne wykończenia to odniesienie do sieci krystalicznych - naturalnych form tworzonych przez niektóre minerały. Futurystyczny wygląd ogółu ma symbolizować przyszłościowe myślenie. Kampus KAPSARC składa się z obiektów naukowych (centrum wiedzy o energii, centrum komputerowe oraz biblioteka), centrum konferencyjnego z salą wystawową i audytorium dla trzystu słuchaczy oraz musalli - miejsca przeznaczonego do odmawiania modlitw.

King Abdullah Petroleum Studies & Research Centre (KAPSARC) w Rijadzie (Arabia Saudyjska, 2017)King Abdullah Petroleum Studies & Research Centre (KAPSARC) w Rijadzie (Arabia Saudyjska, 2017) Zaha Hadid Architects

Więcej o:
Copyright © Agora SA