Do samego zaprojektowania ogrodu nie potrzeba wiele - wystarczy kartka, długopis, pomysły oraz garść porad fachowców. Zanim jednak przystąpimy do samego projektowania, warto zorientować się, z czym przyjdzie nam się mierzyć. Na początku zatem sprawdźmy, jakie warunki panują w naszym ogrodzie. Sprawdźmy rodzaj gleby - czy ziemia jest wilgotna, czy raczej sucha, jak duże jest nasłonecznienie. Warto poobserwować ogród o różnych porach dnia i zaznaczyć sobie, gdzie najczęściej pada cień, a gdzie słońce świeci nieomal przez cały dzień. Dla tych, którzy są bardziej zainteresowani warunkami glebowymi stworzono również małe testy glebowe, określające pH gleby oraz jej jakość.
Zanim zabierzemy się do rysowania projektu, zdecydujmy również od razu, do czego ma służyć nasz ogród. Czy ma być to ogród wypoczynkowy (w takich warto ustawić plac zabaw, zestawy mebli ogrodowych oraz narożniki ogrodowe), czy raczej reprezentatywny (z dużą ilością roślinności i ozdób)? A może interesuje nas opcja ogrodu użytkowego, z grządkami, ziołami i drzewkami owocowymi?
Projektowanie ogrodu nie musi być wcale trudne. Każdy właściciel kawałka ziemi może się nią samodzielnie zająć, jednak przy projektowaniu warto skorzystać z ogólnych rad przy urządzeniu ogrodu.
Drzewa i krzewy, które znajdują się już w ogrodzie, wcale nie muszą być z niego usuwane. Wręcz przeciwnie, powinniśmy poszanować stan zastany i dorosłe, przyzwyczajone do panujących w ogrodzie warunków rośliny. Również elementy małej architektury, które są już wkomponowane w przestrzeń, warto pozostawić, odnowić i ewentualnie zmodernizować do naszych potrzeb.
Projektując przestrzeń z roślinami zawsze trzeba pamiętać o tworzeniu pięter. Wysokie okazy powinny znajdować się z tyłu (lub w środku, o ile projektujemy np. klomb, który ma być oglądany z każdej strony), niskie natomiast z przodu. Zasadę tę stosuje się zarówno do drzew, krzewów, jak i kwiatów. Szczególnie ta porada będzie stosowała się do rabat, gdzie kwiaty muszą być układane piętrowo.
Każdy projektant ogrodów wie, że sam środek nie powinniśmy niczym zapełniać. Zasadzenie roślin lub ustawienie czegoś na środku powoduje zamkniecie przestrzeni i jej zmniejszenie. Unikajmy zatem wypełniania środka, pozostawmy to miejsce w projekcie na połacie trawnika.
Wprowadzania roślin do ogrodu musimy dokonywać ze szczególną uwagą. Zbyt duża liczba roślin może sprawić, że masz ogród będzie wyglądał na nieuporządkowany i nieprzyjemnie chaotyczny. Podobnie jest z dodatkami - ograniczmy użycie ławek, lamp i rzeźb. Czasami estetyczny minimalizm jest ładniejszy niż zbyt duża ilość roślin lub ozdób.
Plan zagospodarowania ogrodu nie jest tylko projektem na ten moment. Rośliny to żywe organizmy i zmieniają się w czasie. Sprawdźmy, jakie maksymalne wysokości będą osiągać rośliny, które mamy, bądź będziemy wprowadzać do swoich ogrodów tak, aby w przyszłości nie zdominowały przestrzeni lub aby przygotować się na ich faktyczne, przyszłe rozmiary. Raz zaprojektowany ogród zawsze można później zmieniać, np. usuwać okazy spod rozrastających się drzew i krzewów lub wprowadzać nowe rośliny na miejsca usuniętych, starych lub chorych sztuk.
Aby samodzielnie zaprojektować ogród trzeba sprawdzić, ile mamy dostępnego miejsca - gdzie stoi nasz dom lub inna architektura ogrodowa. Starajmy się unikać sadzenia dużych roślin przy domu, gdyż rozrastając się, mogą one uszkodzić mury. W bezpośrednim pobliżu domu warto zrezygnować z sadzenia roślin głęboko korzeniących się, lepiej zaplanować tutaj ścieżkę, trawnik lub rabaty.
Projektując ogród pamiętajmy, że trzeba później odpowiednio o niego zadbać i go pielęgnować. Z uwagi właśnie na te fakty trzeba zaprojektować ogród tak, aby do każdego miejsca mieć możliwość dostępu. Rabaty nie powinny być zatem głębsze niż 1,5 - 2 m, a rośliny na nich posadzone zbyt gęsto. Dzięki temu będziemy mogli dotrzeć do każdej rośliny i odpowiednio o nią zadbać.