Altana ogrodowa - czy wymaga zezwolenia

W jaki sposób prawo budowlane reguluje kwestię budowy altany ogrodowej? Taki miniaturowy domek jest na działce miejscem wypoczynku i spotkań ze znajomymi. Wiele osób decyduje się zbudować go własnymi siłami i według autorskiego projektu. Jak zrobić to w taki sposób, żeby nie mieć kłopotów z powodu naruszenia prawa budowlanego? Oto najważniejsze uregulowania, które trzeba brać pod uwagę w 2021 r.

Budowa altany ogrodowej - zgłoszenie czy zezwolenie?

Dobrą informacją dla inwestorów jest to, że stosując się do art. 29 ust. 1 pkt 2 i art. 30 ust. 1 pkt 1 Ustawy ''Prawo budowlane'' budowa wolnostojących parterowych budynków gospodarczych, wiat, oranżerii i właśnie altan w określonych przypadkach nie wymaga pozwolenia na budowę. Kłopotliwe jest to, że nie ma precyzyjnej definicji tego, czym jest altana ogrodowa. Zwyczajowo rozumie się, że są to niewielkie obiekty architektury ogrodowej przeznaczone do codziennego użytku. Bardzo często do jej budowy wystarczy zgłoszenie budowy.

Pamiętajmy jednak, że nie stosując się do obowiązującego prawa, popełniamy samowolę budowlaną i musimy liczyć się z jej konsekwencjami. Niekiedy traktuje się altanę jak inne obiekty architektury ogrodowej klasyfikowane jako tzw. ''mała architektura ogrodowa''. W rzeczywistości trzeba jednak dopełnić niektórych formalności, jakim powinny odpowiadać budynki. Kiedy altana wymaga zgłoszenia, nie zaś pozwolenia na budowę? Decydującym, czynnikiem jest wielkość powierzchni zabudowy:

  • budowa altany wymaga pozwolenia na budowę wtedy, gdy jej wielkość jest większa niż 35 m2
  • uzyskania pozwolenia nie wymaga budowa stojących altan do 35 m2Altana ogrodowa, Fot. shutterstock

Budowa altany - o czym warto pamiętać?

Wiemy już, że altana nie jest obiektem małej architektury i do 35 m2 może być budowana na zgłoszenie. O czym jeszcze trzeba pamiętać? Bez uzyskania pozwolenia na budowę można postawić jedynie obiekt, którego dach dwuspadowy ma wysokość maksymalnie 5 m w najwyższym punkcie. W przypadku dachów innego typu jest to 4 m wysokości. Liczba tego typu obiektów budowlanych na każde 500 m2 działki nie może być większa od dwóch.

Niekiedy altany ogrodowe, podobnie jak architektura ogrodowa, mogą jednak być budowane bez pozwolenia i zgłoszenia. Kiedy jest to możliwe? Opcja ta dotyczy obiektów powstających na rodzinnych ogrodach działkowych. W tym przypadku musi być zachowana minimalna odległość budynków od granicy działki przewidziana w regulaminie ROD. Trzeba mieć świadomość tego, że na terenie rodzinnych ogrodów działkowych mogą powstać zarówno drewniane, jak i murowane altany ogrodowe, ale nie ma możliwości stałego zamieszkania w nich. Łączna powierzchnia tarasu przy altanie nie może przekraczać 12 m2. W przypadku naruszenia tych zasad działkowiec może być zmuszony nawet do rozebrania budynku. Posiada jednak prawo zwrócenia się do właściwego organu nadzoru budowlanego z prośbą o wydanie zaświadczenia potwierdzającego zgodność budowy z miejscowymi wymaganiami.

Odległość altanki od granicy działki. Gdzie dozwolona jest jej budowa?

Czy budowa altany, która nie wymaga uzyskania pozwolenia, jest możliwa w dowolnej odległości od granic działki? Wolnostojący budynek rekreacyjno - wypoczynkowy nie podlega rozwiązaniom przyjętym w ramach prawa budowlanego i nie stosuje się do niego zapisów planu zagospodarowania przestrzennego. Pewne wątpliwości budzi to, czy nie podlega im altana wydzielona za pomocą przegród budowlanych i trwale związana z gruntem, ale decydująca może być kwestia braku ścian osłonowych. Jeśli projekt altany ich nie posiada, można ją sytuować dowolnie podobnie, jak obiekt małej architektury i inne obiekty użytkowe (np. wiaty drewniane).

Nie ma więc w teorii powodu, by stosować w jego przypadku odległości 1,5, 3 lub 4 m od granicy działki. Pamiętajmy jednak, że kwestia usytuowania budynków powinna być rozwiązana w taki sposób, żeby nie zakłócać spokoju na sąsiadującej działce.

Altana ogrodowa
Altana ogrodowa Fot. shutterstock

Budowa a formalności. Zgłoszenie budowy altany

Co będzie potrzebne, by rozpocząć budowę altany ogrodowej? Pozwolenie na budowę czy zgłoszenie? Różnica pomiędzy obiema sytuacjami jest znacząca. Musimy wiedzieć, że kiedy altana wymaga pozwolenia, czeka nas batalia o uzyskanie urzędowego potwierdzenia co do tego, że na terenie działki może powstać taki obiekt budowlany. Związane jest to z postępowaniem, które wymaga m.in.:

  • przygotowania projektu budowlanego
  • wypisu z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub warunków zabudowy
  • przedstawienia mapy do celów projektowych, na której powierzchnia działki przedstawiona jest w skali 1:500
  • uzyskania potwierdzenia w sprawie warunków technicznych dostawy mediów (woda, prąd, gaz)

Chociaż wymagania uzyskania pozwolenia są dość restrykcyjne, to bezwzględnie trzeba je wypełnić. Stawiając altanę powyżej 35 m2 i ignorując uzyskanie pozwolenia, ryzykujemy samowolą budowlaną i narażamy się na wysokie kary.

Co z budową altany o powierzchni zabudowy do 35 m2, co do której potrzebne jest tylko zgłoszenie? Aktu tego dokonujemy w starostwie powiatowym lub właściwym urzędzie miasta. Musimy złożyć oświadczenie o prawie dysponowania nieruchomością, jej projekt określający zakres prac i sposób ich wykonania. W przypadku zgłoszenia budowy altan istotna jest mapka określająca ich usytuowanie. Podajemy też datę rozpoczęcia prac.