Krzes³a giête Michaela Thoneta. Fot. Shutterstock
Technologiê produkcji krzes³a giêtego zapocz±tkowa³ w XIX wieku Michael Thonet – niemiecko-austriacki stolarz i pionier przemys³owej produkcji giêtych mebli, który od 1842 roku mieszka³ i pracowa³ w Wiedniu. Rok wcze¶niej, w 1841 roku otrzyma³ patent na tworzenie tego rodzaju produktów. Natomiast w 1867 roku na Wystawie ¦wiatowej w Pary¿u zdoby³ z³oty medal za projekt krzes³a giêtego.
Przedmiot bardziej elegancki, precyzyjniej dopracowany i praktyczniejszy nie zosta³ wytworzony jeszcze nigdy
– tak powiedzia³ o najpopularniejszym, thonetowskim krze¶le nr 14 Le Corbusier, s³ynny architekt, pionier modernizmu, krytyk, teoretyk i publicysta z XX wieku.
Kultowe krzes³a giête Thonet: modele nr 14 i 14 KJ Fot. Wikimedia Commons
Krzes³o giête nr 14 powsta³o w 1859 roku. Podobno na tym modelu siedzia³o najwiêcej ludzi na ¶wiecie. W 1865 roku kosztowa³ mniej ni¿ butelka wina. Natomiast na prze³omie XIX i XX wieku produkowano a¿ 4 tysi±ce sztuk dziennie, a do 1930 sprzedano 50 milionów autoryzowanych egzemplarzy. Nie by³ to jednak jedyny tak ¶wietny projekt krzes³a, jaki wykona³ Michael Thonet, na przyk³ad krzes³o giête nr 1 zdoby³o br±zowy medal na Wielkiej Wystawie ¦wiatowej w Londynie w 1851 roku, a na nastêpnej w 1855 – srebrny.
Krzes³a giête nie przyje¿d¿a³y z Wiednia, ale powstawa³y w fabryce w Radomsku
Od 1881 roku giête modele krzese³ produkuje miêdzy innymi fabryka w Radomsku zwana dawniej Bracia Thonet, a dzi¶ Fameg, któr± otworzy³ Michael Thonet. To drewniane, stylowe i bardzo funkcjonalne formy. Po II wojnie ¶wiatowej powstawa³o w niej oko³o 60 procent produkowanych w Polsce mebli giêtych. Taj jak kiedy¶ to i dzi¶, g³ównym materia³em do ich produkcji jest drewno le¶ne, w tym g³ównie bukowe.
Krzes³a giête Michaela Thoneta. Fot. Shutterstock
Jak powstaje krzes³o giête?
Drewno bukowe jest najpierw parowane w specjalnych parownikach (czêsto ponad godzinê), w temperaturze ponad 100°C. To zwiêksza jego plastyczno¶æ. Potem jest poddawane procesowi wyginania, rêcznie nadawany jest mu po¿±dany kszta³t i nak³adana jest specjalna, stalowa ta¶ma. Nastêpnie krzes³o umieszczane jest w aluminiowej formie, z pomoc± odpowiednich ¶rub. Potem jest suszone, co utrwala kszta³t.
Design krzes³a giêtego
Najpopularniejsze krzes³a giête maj± nogi i oparcie wykonane z drewna bukowego, które jest wytrzyma³e, trwa³e i jako nieliczne - plastyczne, co u³atwia proces giêcia. Natomiast siedzisko jest plecione z trzciny rattanowej, z pomoc± tzw. wyplatarki. S± te¿ modele tapicerowane z konstrukcj± z dêbu, akacji, jesionu, modrzewia czy orzecha. To czêsto modele o nowocze¶niejszych kszta³tach.
