Wertykulacja trawnika polega na pionowym nacięciu darni (na głębokość około 5, a nawet 45 mm), czyli powierzchniowej warstwy gleby z korzeniami traw i innymi roślinami oraz usunięciu resztek z murawy, m.in. chwastów czy mchu. Zapewnia to trawie lepszy dostęp do światła, wody, tlenu, dzięki czemu szybciej rośnie, staje się gęstsza i ładniejsza.
Kwiecień to świetny czas na wertykulację trawnika. Najlepiej wykonać ją po pierwszym koszeniu trawy. To gwarantuje intensywniejszy wzrost. Niektórzy ogrodnicy uważają, że odpowiednią porą jest wczesna jesień (najlepiej wrzesień). Wtedy trawa również dobrze zregeneruje się przed zimą.
Pamiętaj! Przed pierwszą wertykulacją trawnika należy wziąć pod uwagę termin założenia murawy. Według ekspertów powinno ją się przeprowadzić min. rok po wysianiu trawy, choć niektórzy radzą, by zrobić to co najmniej po 2-3 latach. Wcześniejsze próby wykonania wertykulacji trawnika mogłyby bardziej zaszkodzić trawie niż pomóc w jej wzroście i regeneracji.
Wertykualcji trawnika nie powinno się również wykonywać po deszczu. Na mokrej glebie trudno jest poprawnie naciąć jej wierzchnią warstwę wraz z korzeniami chwastów i mchem.
Wertykulację trawy można wykonać specjalnymi grabiami ogrodniczymi - z nożami, a w niektórych modelach także z kółkami po bokach. Na małych trawnikach przeprowadza się ją też za pomocą ręcznego wertykulatora, a na dużych - wertykulatorem mechanicznym, dzięki któremu pożądany efekt można uzyskać o wiele szybciej i mniejszym nakładem pracy. Taki sprzęt umożliwia też regulację głębokości nacięć darni. W ofercie producentów są ekologiczniejsze modele elektryczne, które nie wytwarzają spalin szkodliwych dla środowiska, a także spalinowe, przypominające kosiarki.
Wertykulacja trawnika najlepiej przeprowadzić na skoszonej, krótkiej trawie, lekko wilgotnej (ale nie mokrej). Wcześniej można też usunąć nadmiar mchu za pomocą oprysku z siarczanem żelaza. Co dalej? Potem powinno się wykonać niewielkie, pionowe nacięcia na głębokość 5-10 mm. Taką czynność warto powtórzyć, ale prowadząc sprzęt w poprzek pierwszego toru wertykulacji i pogłębiając nacięcia o 10-15 mm, o ile istnieje taka możliwość. Czasem nawet trzykrotnie, by usunąć dużą ilość mchu i chwastów.
Aeracja również polega na nakłuwaniu gleby, ale wykonuje się ją tylko w celach jej napowietrzenia. Ponadto nacięcia ziemi są głębsze - do około 10 cm i robi się je widłami lub narzędziami mechanicznymi.
Aerację również powinno wykonywać się raz w roku - na wiosnę. Jeśli po jakimś czasie ziemia i trawnik nadal są bardzo zbite, warto ją powtórzyć późnym latem lub wczesną jesienią. Natomiast jeśli trawa jest w dobrej kondycji, aerację można wykonywać nawet raz na dwa lata.
Dzięki aeracji i wertykulacji trawnika ogród stanie się jeszcze piękniejszy, bo nic w nim tak nie cieszy jak zielona, gęsta i zadbana trawa, na której latem można się w dodatku położyć i zrelaksować.