Odmiany naparstnicy
Naparstnice Fot. Shutterstock
Do odmian naparstnicy możemy zaliczyć np: naparstnicę gładkokielichową, żółtą, zielonkawą i drobnokwiatową, ale najczęściej uprawianymi są: naparstnica zwyczajna, purpurowa i wełniasta.
Naparstnica zwyczajna (Digitalis grandiflora)
Naparstnica zwyczajna to bylina wieloletnia, która najlepiej sprawdza się jako roślina dwuletnia. Osiąga około metra wysokości i ma żółte kwiaty z brązowymi plamkami. Obecnie występuje ona na terenie niemal całej Europy i Azji Mniejszej, a w Tatrach należy do roślin pospolitych. Znaleźć możemy ją w lasach mieszanych oraz między kosodrzewinami i na obrzeżach lasów.
Naparstnice w środowisku naturalnym fot. Shutterstock
Naparstnica zwyczajna objęta jest ścisłą ochroną gatunkową na stanowiskach naturalnych.
Naparstnica purpurowa (Digitalis purpurea)
Naparstnica purpurowa należy do roślin trędownikowatych, spotykana była głównie w Europie i Afryce Północnej. W Polsce uznana jest za antropofit, czyli gatunek obcego pochodzenia, który zadomowił się w krajobrazie rodzimym.
Sadzić ją można na rabatach bylinowych, w większych grupach. Najlepiej będzie wyglądać w ogrodach w stylu wiejskim, rustykalnym, romantycznym, a proste sztywne pędy kwiatowe dorastają nawet do wysokości 1,6 metra, dlatego nadają się, by wykorzystać je jako tło dla innych roślin. Dzwonkowate, zwisające, duże kwiaty, które mogą osiągnąć nawet 7 cm długości, spotykamy we wszystkich odcieniach różu: od delikatnie zabarwionej bieli, po purpurowy z kropkami wewnątrz kwiatów.
Naparstnice w ogrodzie fot. Shutterstock
W literaturze spotkać możemy ją również pod nazwą Psi Palec, Dzwony Zmarłych i Palce Wróżek, ponieważ kształtem i wielkością zbliżona jest do naparstka.
Naparstnica purpurowa spotykana jest w Polsce od bardzo dawna, a pierwsze zapisy przywołujące tę roślinę znajdujemy już w "Dykcyonarzu Roślinnym" z 1811 roku, napisanym przez botanika Ks. Krzysztofa Kluka. Wśród naparstnicy purpurowej możemy wyróżnić kilka odmian: Camelot Rose, Lavender Camelot lub Alba.
Roślina ta kwitnie dopiero w drugim roku od zasiania, po czym zamiera, jednak jest gatunkiem samosiewnym, więc wokół pozostawia dużo młodych okazów naparstnic.
Byliny te wpływają korzystnie na otaczające je rośliny, w szczególności zapewniają dobre sąsiedztwo sosnom. Obecnie stanowiska naparstnicy purpurowej spotykamy w górach, na przykład w Karkonoszach czy Tatrach, gdzie uznawana jest za gatunek inwazyjny w skali regionalnej.
Naparstnica wełniasta (Digitalis Ianata)
Naparstnica wełniasta fot. Shutterstock
Kwiaty naparstnicy wełniastej o długości 2,5 cm są jasnokarmelowe. Bylina ta pochodzi z Południowej Europy i Turcji, najczęściej uprawiana jest jako roślina lecznicza. Naparstnica wełniasta uwielbiana jest przez zapylacze, takie jak makatki zbójnice i trzmiele.
Naparstnica uprawa – gdzie sadzić i jak pielęgnować?
Naparstnica jest rośliną niezbyt wymagającą, która przyjmie się w prawie każdym ogrodzie. Jednak by zapewnić jej długie kwitnienie i dobrą kondycję powinniśmy unikać stanowisk suchych i zbyt nasłonecznionych. Najlepiej sprawdzą się miejsca osłonięte od wiatru, w półcieniu oraz gleba kwaśna, dobrze przepuszczalna i wilgotna. Należy jedynie pamiętać, by zapewnić jej odpowiednie podlewanie w okresie suszy. W środowisku naturalnym naparstnice występują na stanowiskach łąkowo-leśnych, więc powinniśmy starać się zapewnić im podobne warunki.
Naparstnica – kiedy sadzić? Wysiewając nasiona naparstnicy do rozsadnika lub skrzynek (w maju-czerwcu), należy je tylko lekko docisnąć do powierzchni gleby, a pierwsze kiełki zobaczymy po upływie ok. 2 tygodni. Musimy też uzbroić się w cierpliwość, gdyż naparstnica jako bylina krótkowieczna w pierwszym roku jest głównie gęstą rozetą liściową, ale warto czekać, bo w kolejnym sezonie zachwyci nas wyjątkowymi pędami kwiatowymi.
Naparstnica – kiedy kwitnie? Kwiatostany zawiązują się od czerwca do września w drugim roku uprawy, jednak dobierając odmiany takie jak Foxy i Dalmatian, mamy szansę cieszyć oko naparstnicami już w roku siewu, pod koniec sezonu, na przełomie sierpnia i września. W okresie kwitnienia roślin pamiętajmy o usuwaniu przekwitłych kwiatostanów, dzięki czemu wpłyniemy na dalsze ukwiecenie rośliny.
Przed zimą naparstnicę należy zabezpieczyć przed przemarzaniem, dobrym zabiegiem będzie obsypanie dorosłych roślin ziemią z przegnitymi liśćmi i korą. Wszystkie zabiegi pielęgnacyjne należy wykonywać w rękawiczkach ochronnych, zachowując ostrożność.
Naparstnice w ogrodzie.
Naparstnice najlepiej będą prezentować się sadzone w niewielkich grupach jako tło dla kompozycji wielogatunkowych. W kompozycjach możemy wykorzystać takie rośliny jak: wrzośce, róże, azalie, orliki i przetaczniki. Naparstnica prezentuje się również dobrze wśród roślin drzewiastych i traw ozdobnych.
Zobacz też propozycje roślin na rabaty z naparstnicami.
Czy naparstnica jest trująca?
Kwiaty tej byliny zachwycają wyglądem i na pewno będą pięknym dodatkiem do ogrodu, jednak musimy pamiętać, że jest ona rośliną trującą. Naparstnica purpurowa należy do grupy najbardziej trujących roślin w Polsce. Zawiera toksyczne glikozydy, które powodują zatrucia, wymioty, sinicę, duszności, a w wyjątkowych przypadkach nawet śmierć. Nawet dotykanie liści może powodować dolegliwości ze strony układu pokarmowego, bóle głowy i reakcje skórne. Dlatego należy rozważnie wybrać miejsce uprawy niedostępne dla dzieci i zwierząt domowych.
Suszone liście naparstnicy wykorzystywane są w przemyśle farmaceutycznym, jednak nie można samemu przygotowywać preparatów ziołowych. Konieczna jest ścisła kontrola lekarza i korzystanie ze sprawdzonych aptecznych środków, które poddane są odpowiedniej obróbce i są odpowiednio przechowywane.
