Kosmos podwójnie pierzasty - warszawianka, ponętka, onętek - jak dbać?

Kosmos podwójnie pierzasty może występować pod różnymi nazwami, są to między innymi: onętek, ponętka, warszawianka, kosmos, kosmos pierzasty. Jakie wymagania ma ta roślina i jak ją uprawiać?

Kosmos to gatunek rośliny z rodziny astrowatych, który naturalnie występuje na obszarze Ameryki Środkowej i Północnej. W wielu krajach uprawiany jest jako roślina ozdobna.  

Na stary kontynent, do Europy gatunek ten został sprowadzony z Ameryki pod koniec XVIII w, jednak dopiero w XIX wieku został on prawdziwie doceniony, a kolonizatorzy kontynuowali jego ekspansje na kolejne lądy. Dzięki tym działaniom obecnie nawet w Afryce Południowej można natknąć się na pięknie ukwiecone łąki kosmosu pierzastego. 

Kosmos podwójnie pierzasty to roślina jednoroczna, która dorasta do wysokości 1,2 metra i może być samosiewna. Jej delikatny wygląd z pierzastymi liśćmi może mylić, ale jest on rośliną dosyć wytrzymałą i żywotną.  

Kosmos pierzastyKosmos pierzasty Fot. Shutterstock

Kosmos podwójnie pierzasty - uprawa 

Onętek najlepiej będzie rósł na stanowiskach ciepłych i dobrze nasłonecznionych, a dodatkowo osłoniętych od wiatrów. Najlepsze stanowisko będzie na lekkiej i przepuszczalnej glebie. Podłoże dla kosmosów nie musi być specjalnie zasobne w składniki pokarmowe. Na przenawożonej glebie roślina będzie wytwarzać mniej kwiatów, a bardziej się rozgałęzia.

Dorosłe, wysokie okazy mogą potrzebować podpór, by wytrzymać wiatry i intensywne deszcze. By zapobiec łamaniu się pędów najlepiej wybierać słoneczne, ale osłonięte od wiatru stanowiska.

Kosmos podwójnie pierzasty nie wymaga regularnego podlewania, jest on rośliną odporną na przesuszenie. Oczywiście zasada ta nie dotyczy młodych roślin, które są o wiele bardziej wrażliwe na brak wody i mogą początkowo wymagać naszego wsparcia.

Kiedy siać kosmos podwójnie pierzasty?

Kosmos pierzasty najlepiej wysiewać do inspektu w kwietniu. A młode sadzonki następnie należy wysadzić na stałą rabatę w drugiej połowie maja.

Raz wysiany kosmos, co roku będzie wysiewał się samodzielnie, jednak z każdym rokiem kwiaty mogą tracić na uroku. Będą mniej okazałe, mniejsze i będą krócej kwitły.

Kwiaty

Kosmos pierzasty ma piękne czerwone, różowe i białe kwiaty, które na tle pierzastych delikatnych liści są wspaniałą ozdobą ogrodów wiejskich i naturalistycznych. W Polsce popularna jest również odmiana kosmosu siarkowego (Cosmos sulphureus) i kosmosu krwistoczerwonego (Cosmos atrosanguineus). Pierwszy z nich ma intensywnie żółte i pomarańczowe kwiaty, a drugi pachnie czekoladą!.

Kosmos podwójnie pierzasty - wysokość

Kosmos pierzasty dorasta do wysokości około 120 cm, jednak w naszych ogrodach spotykamy również niższe odmiany tej rośliny.

Kosmos podwójnie pierzastyKosmos podwójnie pierzasty Fot. Shutterstock

Odmiany kosmosa

Najbardziej popularne w Polsce są trzy gatunki kosmosa: podwójnie pierzasty, siarkowy i krwistoczerwony.

Kosmos siarkowy bywa również nazywany żółtym, jest niższy niż onętek, osiąga maksymalną wysokość około 90 cm. Posiada podobnie pierzaste liście i kwiatostany w formie koszyczków, które mają języczkowate i rurkowate kwiaty o barwie żółtej i pomarańczowej. Kwitną od lipca do października.

Kosmos krwistoczerwony, jest rzadziej spotykany w polskich ogrodach, a oryginalnie pochodzi z Meksyku. Główna różnica między nim, a wspomnianymi wcześniej odmianami, to korzenie w formie bulw, które można na zimę wykopać i przechować w suchym, chłodnym miejscu na kolejny sezon. Kosmos krwistoczerwony jest rozmnażany właśnie przez bulwy, czyli wegetatywnie. Jednak ich najbardziej charakterystyczną cechą, dzięki której nie pomylimy tej rośliny z żadną inną, jest jej zapach. Kwiaty intensywnie pachną czekoladą.

Kosmos podwójnie pierzasty - zastosowanie

Onętek jest rośliną odpowiednią na duże wiejskie rabaty lub do sadzenia w grupach na trawniku. Jest to piękna wizytówka naturalistycznych ogrodów, a dzięki sporej wysokości będzie pięknym tłem dla mniejszych pachnących roślin, takich jak np: nagietek lekarski, groszek pachnący, nasturcja lub maciejka.

Jest to również kwiat, który nadaje się na kwiat cięty. Będzie dobrze rósł na stanowiskach jałowych, na niezagospodarowanych działkach i nieużytkach.

Warszawianka to roślina, która rośnie w grupie, przez co osiąga spore wymiary i może wymagać większej przestrzeni. Najpiękniej wyglądają w ogrodach o charakterze nieformalnym, takich jak ogrody wiejskie lub naturalistyczne. 

Odmiany wysokie, czyli te minimum 90 centymetrowe, sadzimy przy ogrodzeniach i ścianach budynków, dzięki temu ochronimy je przed silnymi wiatrami, ale wykorzystamy również ich atrakcyjny wygląd by zasłonić to , czego nie chcemy pokazywać. Niskie odmiany kosmosa, osiągające maksymalną wysokość do 30 cm świetnie sprawdzą się do sadzenia po obwodzie rabat kwiatowych i bylinowych. 

Kwiaty kosmosu podwójnie pierzastego przyciągają wiele gatunków motyli, w połączeniu z niezwykłymi kolorami, stają się one prawdziwie bajkową i dziką ozdobą ogrodu. Owoce tej rośliny to wydłużone niełupki w kolorze ciemnobrązowym.

Kosmos podwójnie pierzastyKosmos podwójnie pierzasty Fot. Pexels

Najpiękniejsze odmiany kosmosu pierzastego (kolejność przypadkowa, każdy z nich zachwyca i jest warta uwagi)

  • ’Sensation’ – to odmiana kosmosu o dużych koszyczkach kwiatowych, dorastają one nawet do 9 cm średnicy! Występują w kolorze różowym lub białym
  • ’Double Click’ – ta odmiana kosmosu podwójnie pierzastego dorasta do wysokości 90-100 cm i charakteryzuje się półpełnymi kwiatami, które świetnie sprawdzają się w ogrodach w wiejskim stylu
  • ’Sonata’ i ’Versailles’ – są to dwie odmiany kosmosu, które są zdecydowanie niższe od innych. Dorastają one maksymalnie do 30 cm wysokości.
  • 'Candy Stripe’ – to odmiana onętka z niezwykle ciekawymi płatkami kwiatów. Rośliny te dorastają do 90 cm wysokości, a ich kwiaty mają barwę białą ze zmiennymi ciemnokarmazynowymi wzorami lub plamkami.
  • ’Daydream’ – to odmiana kosmosu o jasnoróżowych kwiatach z ciemniejącym środkiem.
  • ’Seashells’ – ta odmiana charakteryzuje się płatkami kwiatów, które są języczkowate i zawinięte w rurkę, oraz delikatnie rozdęte, stąd właśnie ich nazwa, ponieważ przypominją one muszelkę. Kolory tej odmiany są białe, różowe lub karminowoczerwone.  

Czy warto posadzić kosmosy w naszym ogrodzie?

Znany od lat kosmos podwójny pierzasty to prosta i niekłopotliwa w uprawie roślina, której nie trzeba nawozić, ani specjalnie podlewać. Jest to szczególnie istotne w coraz bardziej upalne i suche lata, kiedy staramy się jak możemy oszczędzać zapasy wody. 

Kosmos, lub jak go również nazywamy onętek, świetnie sprawdzi się w miejscach, które przeznaczyliśmy pod łąki kwiatowe, pozwalając jeszcze bardziej chronić zasoby wody i oszczędzać nasz czas. 

Więcej o:
Copyright © Agora SA